Basit Ancak Elverişli
Ahşap yapı, kereste ve yapısal panoları birleştirerek sağlam ve yapımı hızlı duvar, döşeme ve çatı birleşenlerini meydana getirir. Birleşenler dayanıklı, birleştirmesi ve izolasyonu kolaydır. Milyonlarca kere uygulanmış inşaat teknolojisidir. Kuzey Amerika da yılda yaklaşık bir milyon ahşap ev yapılmaktadır.

Neden Ahşap Tercih Edilmeli?
Ahşap sahip olduğu iyi özellikleri nedeniyle yüzyıllardan beri, nerede yüksek istekler söz konusu olmuş ise orada gündeme gelmiştir. Ahşap ilk olarak saray, manastır, şato ve benzeri özel yapıların zemin kaplamalarında kullanılmıştır. Ahşap daha sonra aristokratların ve zenginlerin konutlarına girmiştir. Bir el sanatı olarak üretilip döşenen parkeler, teknolojideki gelişmelerle endüstriyel üretime geçildikten sonra daha yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Malzeme boyutları ve özelliklerinin belirlenmesi Malzemenin seçilmesi ve tedarik edilmesi için öncelikle ihtiyacın belirlenmesi gerekir. Restorasyon yapılarında, projelerde görünüş üzerinden veya varsa cephe detayı üzerinden yapılacak ölçüm ile yalı binisinin genişliğini tespit etmek gerekir. Genişlik tespit edildiği takdirde ikinci adim olarak malzeme kalınlığı belirlenir.

Genellikle malzeme kalınlığı standart olarak 2.1 cm olarak uygulanmaktadır. Elinizdeki projede 1/20 – 1/10 sistem detayları varsa bu çizimler size daha iyi bilgi vereceği gibi uygulama ve görünüş üzerindeki detaylar hakkında da daha fazla bilgi edinmenizi sağlar. Yapınızın mimari projesi bilgisayar ile çizilmişse birkaç çizgi arasındaki genişliği ölçmeniz doğru bir ölçüye sahip olmanıza yetecektir. Fakat çizim el ile yapılmışsa ikinci bir doğrulama gerekecektir. Böyle bir durumda, çizgiler arasında boşluk sayısı aşağıdan yukarıya doğru sayılır, bulunan adet yapının yüksekliğine bölünür ve yalı binisinin genişliği bulunur.

Sıra malzeme seçimine geldiğinde dış cephede kullanılabilecek ağaçlar arasından ayrılan bütçeye göre bir seçim yapmak gerekmektedir. Sarı çam, lareks, meranti, iroko, sapelli, meşe, teak vb. ağaç türleri diş kullanım için uygundur. Ülkemizde genellikle çam, lareks ve iroko kullanımı çok yaygındır. Sarıçam ithal ve yerli olmak üzere piyasadan temin edilebilmektedir.

İthal çamlarda uzun boy kereste bulmak kolayken yerli üretimde tedariki daha zordur. Reçine çam ağacının ömrünü uzatan bir faktörken sıcak ve çok güneş alan yerlerde zamanla kusmalar yapabilmektedir. Bu yüzden akan yerlerin kazınması ve yeniden boyanması gerekmektedir. Egzotik ağaçlar daha sert ve uzun ömürlüdür fakat maliyet oranı yüksek ve islenmesi zordur. Ağaç seçiminde dikkat edilmesi gereken diğer özellikler nem oranı, çürümeye karsı alınan kimyasal önlemler ve bölgesel neme uyum sağlaması açısından malzemenin uygulanmadan önce bekletilmesidir. Dış ortam koşullarına karşı dayanıklılığı ile bilinen tropikal bir ağaç olan iroko suya, neme ve her türlü iklim koşullarına karşı dayanıklı olması sebebi ile öncelikli tercih ettiğimiz sıkı dokulu ve yağlı bir ağaç türüdür. Iroko, yasayan bir ağaçtır, bu nedenle korunmalıdır. Sezon başında bakim yağları sürüldüğünde uzun yıllar orijinal renklerini korurlar.

Aksi takdirde kalitesi değişmeyen ürünler zaman içinde grimsi renk alır. Bu, ağacı yıpratmaz, sadece rengini değiştirir. Iroko bakimi için Teak veya Iroko yağı, doğal yağların bir karışımı olarak hazırlanmıştır. Mumlu yapısı sayesinde yarattığı yüzey ile su geçirmezlik katsayısını yükseltmek suretiyle ahşabın suya karşı korunmasını sağlarken ömrünü uzatır. İslendikten sonra stabilitesi çok iyidir. Çarpılma ve sekil bozukluğu yaşanmaz. Ağaç islendikten sonra sarımsı bir renkte olup oksijen ile temasa geçtiğinde 1 ay içerisinde kahve ve çikolata rengi arası bir renge dönüşür ve bu renk tüm ürün yüzeyinde ayni tonda olur. Iroko doğal çürümeye, kabuk altı böcek ve hastalıklara karşı yüksek dirençlidir. Kolay kuruyan, çürümeyen, suya ve rutubete karşı dayanıklılığı sebebiyle özellikle tercih edilen bir ağaç türüdür.

IROKO Bakimi Genel Bilgi:

Periyodik bakimi yapılmamış yüzey altına inmiş grileşmeler için atölye bakimi ve zımparalama yapılmalı, ardından yağlanmalıdır.

Uygulama için yassı bir fırça ile temiz ve kuru bir bez yeterlidir. İlk önce ilk kat yağ fırça ile yüzeye sürülür. Yaklaşık 1-2 dakika sonra fırça ile sürülen yağın üzerinden temiz bez ile tekrar geçmekte fayda vardı. Bu şekilde yağın yüzeye eşit oranda yayılması, dolayısıyla eşit oranda emilmesi sağlanır.

Bu işlem sırasında sürülen katin çok kalın olmamasına özen gösterilmesinde fayda vardır. İkinci kati uygulamak için 1 gün beklenir. Genellikle tek kat uygulama yeterlidir. Zorlu hava koşullarına maruz kalan yerlerde ikinci kat sürülmesi önemle tavsiye edilir. Ortalama 20' C ısıda ve yeterli hava akımı bulunan ortamlarda yağ 4 saat içinde dokunma kuruluğuna ulaşır. 2. katin uygulanabilmesi için en az 16 saat beklenmelidir. Iroko'nun bakimi maruz kaldığı şartlara göre 1 ila 2 yılda bir yapılmalıdır.

Kullanılacak ağaçlardaki nem oranı maksimum %12 ± 3 mertebelerinde olmalıdır. Elektronik nem ölçeler ile ağacın birkaç noktasından ölçüm yapılarak ortalaması alin mali, kullanıma uygun olup olmadığına karar verilmelidir. Ağacın nemi yüksekse ya doğal olarak kurumaya bırakılmalı ya da fırınlanmalıdır. Nem değeri yüksek ağaç kullanmak çatlama, montaj sonrası çalışma ve boya kabarmaları vb. birçok probleme neden olabilir.

Kullanmak için karar verdiğiniz ağaç çam veya lareks ise kesinlikle emprenye işleminden geçirilmelidir. Böylece malzemenin kurtlanma ve çürümeye karşı olan direnci yükseltilmiş olur. Bu işlem daldırma veya vakumlu olmak üzere iki tipte yapılabilir.

Alternatif malzemeler

Ahşap diş cephe kaplamasının sorunsuz ve kolay uygulanabilir bir ürün olduğunu müşterilere sunmak istedik. Bu öyle bir ürün olmalıydı ki malzeme tamamı ile doğal olmalı, kolay uygulanmalı, istenilen genişliklerde üretilebilmeli ve masif ağaçta yaşanan problemleri en aza indirmeliydi. Malzeme iki seri halinde üretilmektedir.

Lamine edilmiş ladin ağacı katmanlarından oluşan ilk seri, daha çok rustik – antik bir görünüm elde etmek isteyen kullanıcılara yönelik olarak tasarlan mistir. Budaklı görünümü ve hareleri ile zengin bir görüntüye sahiptir. Huş ağacı katmanlarından oluşan ikinci seri ise daha modern ve sık bir görünüm arayan kullanıcılara yöneliktir. Hareli yapıdaki bu seride budak görünümü yoktur. İki seri de istenilen genişlikte üretilebilmekte ve sudan etkilenmemektedir.

Tamamı ile doğal olan bu ürün özellikle de geniş masif yalı binilerine oranla çok daha ekonomik ve sorunsuzdur. Alternatif malzemelere ek olarak piyasada birkaç ithal malzeme bulunmaktadır. Bu malzemeler standart genişliklerde üretildiklerinden özel ölçülerdeki isler için bir çözüm getirmemektedir.

Farklı kaplama detayları Ahşap yalı binisi uygulaması için üretilmiş birçok kesit detayı bulunmaktadır. Bu sistemler geçme ve üst üste binme olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. Projenizin detay çizimleri de özel bir detay belirtilmiş ise bu detaya uyulmalı, eğer böyle bir zorunluluk yok ise geçme sistemler montaj kolaylığı nedeni ile tercih edilmelidir.

Uygulama ile ilgili bilgiler ve dikkat edilmesi gereken noktalar Uygulamaya geçilmeden önce dikkat edilmesi gereken en önemli nokta satın alınan malzemenin inşaat mahallinde bekletilmesi, dinlendirilmesidir. Böylece malzeme ortam sıcaklığı iklim koşulları ve nemine uyum sağlayacak, montajı yapıldıktan sonra ani nem kaybı veya kazanımı ile oluşabilecek çatlamalar ve kabarmalar minimize edilecektir.

Restorasyon yapılarında genellikle karkas üstü döşeme sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde öncelikle karkas malzemesi monte edilir. Karkas malzemesinin kalınlığı arada kullanılacak yalıtım malzemesinin kalınlığına göre belirlenir. 2 cm’lik yalıtım için 3 cm’lik çita , 3 cm’lik yalıtım için 4 cm’lik çita derinliği gerekmektedir. Çitaların genişlikleri genelde 5 cm olarak yapılır. Karkas malzemesi genelde çam veya lareks ağacından yapıldığı için yalı binisi gibi emprenye edilmesi gerekmektedir.

Projeye uygun olarak belirlenen çitalar matkap yardımı ile delinen deliklerle vida yardımı ile cepheye ankre edilir. Cephe sistemlerinde galvaniz kaplı veya pirinç vida kullanımına dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde zamanla paslanan çiviler özellikle de diş görüntüde bozulmalara neden olacaktır. Galvaniz kaplı çivi kullanılacak ise üzerindeki kaplamaya zarar vermeyecek şekilde monte edilmelidir.

Döşenecek olan karkas aralıkları cephe kaplamasının genişliğine göre belirlenmelidir. Bu genişlik 40 cm ile 60 cm arasında değişiklik gösterebilir. Cephe kaplamasının genişliği arttıkça dikmeler arasındaki genişlik mümkün olduğunca küçültülmelidir. Bu aralıklar belirlenirken kullanılacak olan izolasyon malzemesinden verilecek fire de göz önünde bulundurulmalıdır. İzolasyon malzemesinin genişliği genelde 120 cm olduğundan, eğer mümkünse karkas dikmeleri arasındaki değer 60 cm olarak belirlenmelidir.

Böylece izolasyon malzemesinden fire verilmeden montaj işlemi gerçekleştirilebilir. Cephede pencereler ve aydınlıklar bulunması halinde bu açıklıkların solundan ve sağından birer dikme geçecek şekilde karkas döşenmelidir. Kullanılacak yalıtım levhası özel yapıştırma harcı ile veya en az 5 noktadan plastik pullu ankraj vidaları ile sabitlenmelidir. Buhar kesici membran kullanılacak ise membran üzerine kaplanmalıdır.

Aksi takdirde cephe yalı binisi montaj işlemine hazır hale gelmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ne olursa olsun kullanılacak izolasyon malzemelerinin ahşap karkas sisteminden en az 5 mm aşağıda bitecek şekilde monte edilmesidir. Böylece ahşap yalı binisi ile izolasyon malzemesi arasında bir hava sirkülasyon boşluğu kalacak bu da ahşap yalı kaplamasının uzun yıllar sorunsuz kullanıma olanak tanıyacaktır. Ayrıca arada kalan hava boşluğunun da izolasyon görevi göreceği unutulmamalıdır.

Geçme bir yalı binisi sistemi kullanıyorsanız döşeme aşağıdan yukarıya doğru yapılmalıdır. Bu montajınızı daha hızlı ve sağlıklı bir biçimde yapmanıza yardımcı olacaktır. Sistem bindirme olarak seçilmiş ise yukarıdan aşağıya montaj yapılabilir. Geçme sistemlerde dikkat edilmesi gereken bir noktada disi, erkek geçmelerin konumlaridir.

Yukaridan asagiya dogru dösenen bu sistemlerde erkek olan taraf her zaman üste gelecek şekilde dösenmelidir. Aksi takdirde yagmur esnasindan yüzeyden süzülen su geçme yerlerinden arka tarafa sizacak ve ahsabin sismesine veya rutubetli bir ortam yaratacagi için daha çabuk çürümesine neden olacaktir.

Cephede estetik bir görüntü saglamak için montaj sırasında kullanilacak çivilerin bir hizada yukari kadar gitmesine özen göstermek gerekir. Bu çiviler daha sonra macun ile doldurulup üzeri boyanarak cephede güzel bir görüntü elde edilmesi saglanacaktir. Ancak unutulmamalıdır ki güneş işigi cepheye vurduğunda, macunlanan çivi yerleri belli olacak, malzemenin budaklı kısımları kapatıcı boyalarda bile koyu izler seklinde görünecektir.

Son safha olarak boyama işlemi gerçekleştirilir. Malzemenin montaj işleminden önce bir astar ve bir son kat boyasının atılmış olması bu işlemi kolaylaştıracak, cephenin son kat boya ile bir kat daha boyama işlemine tabi tutulması yeterli olacaktır. Her durumda en az 3 kat boya uygulaması yapmak gerektiği unutulmamalıdır. Özellikle astar ve birinci son kat boyada yüzeyin hafif şekilde zımparalanması yüzey görünüm kalitesinin daha iyi olmasını sağlayacaktır.

Boya seçimi yapılırken alınacak malzemenin diş cepheye uyumlu olması ve uzun süre bakim gerektirmemesi göz önünde bulundurulmalıdır. Özellikle de kapatıcı boyalarda su bazlı ürünler tercih edilmelidir. Böylece ahşabın doğal yapısına hiçbir zarar verilmeden korumak mümkün olacaktır. Seçilecek rengin de önemi olduğu bilinmeli, koyu renklerde cephenin daha çok isi çekeceği bu yüzden reçine kusması ve çatlamaların açık renklere nazaran daha çok olacağı göz önünde bulundurulmalıdır. Açık renklerde ise zamanla toz ve yağmur nedeni ile kirlenmeler görüleceği göz ardı edilmemelidir.

Bütün bu bilgiler ışığında uygulama yapmadan önce teknik destek verebilecek bir firma ile irtibata geçmenizin daha sonra yaşanabilecek sorunlardan sizi uzak tutacağını hatırlatmak isterim.

Yapınızda kullanacağınız malzemelerin mümkün olduğunca doğal olmasının sizin sağlığınız açısından çok büyük önem taşıdığını, bu yüzden fiyat, performans ve sağlık dengesine çok önem vermeniz gerektiğini bilmenizi isterim

Cephede estetik bir görüntü saglamak için montaj sirasinda kullanilacak çivilerin bir hizada yukari kadar gitmesine özen göstermek gerekir. Bu çiviler daha sonra macun ile doldurulup üzeri boyanarak cephede güzel bir görüntü elde edilmesi saglanacaktir. Ancak unutulmamalidir ki günes isigi cepheye vurdugunda, macunlanan çivi yerleri belli olacak, malzemenin budakli kisimlari kapatici boyalarda bile koyu izler seklinde görünecektir.

Son safha olarak boyama islemi gerçeklestirilir. Malzemenin montaj isleminden önce bir astar ve bir son kat boyasinin atilmis olmasi bu islemi kolaylastiracak, cephenin son kat boya ile bir kat daha boyama islemine tabi tutulmasi yeterli olacaktir. Her durumda en az 3 kat boya uygulamasi yapmak gerektigi unutulmamalidir. Özellikle astar ve birinci son kat boyada yüzeyin hafif sekilde zimparalanmasi yüzey görünüm kalitesinin daha iyi olmasini saglayacaktir.

Boya seçimi yapilirken alinacak malzemenin dis cepheye uyumlu olmasi ve uzun süre bakim gerektirmemesi göz önünde bulundurulmalidir. Özellikle de kapatici boyalarda su bazli ürünler tercih edilmelidir. Böylece ahsabin dogal yapisina hiçbir zarar verilmeden korumak mümkün olacaktir. Seçilecek rengin de önemi oldugu bilinmeli, koyu renklerde cephenin daha çok isi çekecegi bu yüzden reçine kusmasi ve çatlamalarin açik renklere nazaran daha çok olacagi göz önünde bulundurulmalidir. Açik renklerde ise zamanla toz ve yagmur nedeni ile kirlenmeler görülecegi göz ardi edilmemelidir.

Bütün bu bilgiler isiginda uygulama yapmadan önce teknik destek verebilecek bir firma ile irtibata geçmenizin daha sonra yasanabilecek sorunlardan sizi uzak tutacagini hatirlatmak isterim.

Yapinizda kullanacaginiz malzemelerin mümkün oldugunca dogal olmasinin sizin sagliginiz açisindan çok büyük önem tasidigini, bu yüzden fiyat, performans ve saglik dengesine çok önem vermeniz gerektigini bilmenizi isterim.